• Data: 2023-10-16 • Autor: Paulina Olejniczak-Suchodolska
Odziedziczyłam po rodzicach dom wybudowany w 1980 roku. Znalazłam dziennik budowy, w którym ostatnie zapisy są z 1982 r. Nie znalazłam odbioru. Jest to budynek, który składa się z części mieszkalnej i gospodarczej. Budynek ma nadany nr domu. Jest prąd. Do 2021 mieszkali tam rodzice. Budynek znajduje się na działce rolnej. Przygotowuję się do jego sprzedaży i stąd kilka pytań: Jak się dowiedzieć, czy budowa była odebrana (w urzędzie gminy nie mają dokumentacji z tego okresu)? Co muszę zrobić, żeby uporządkować dokumentacje? Czy muszę przekształcić działkę rolną w budowlaną? Aby uporządkować te sprawy, czy powinnam najpierw przeprowadzić w sądzie sprawę spadkową po rodzicach?
Kwestia odebrania budynku winna wynikać przede wszystkim z odpowiedniej dokumentacji. Niemniej jednak zaznaczyć należy, że w dawnych czasach (m. in. w okresie, o którym Pani pisze), różnie bywało z dopełnianiem formalności. Jeśli fizycznie urząd gminy nie posiada informacji na temat ewentualnego odbioru, to możliwe, że takie dokumenty znajdują się w archiwum państwowym, dokąd urzędy są zobowiązane przekazywać akta spraw z archiwum zakładowego.
Obecnie organem wydającym decyzję jest Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego i to do niego można byłoby się zwrócić również z zapytaniem dotyczącym odbioru opisanego budynku.
Następnie wskazuję, że sam fakt, że budynek znajduje się na działce rolnej, nie oznacza, że zrealizowany został w zabudowie zagrodowej. Jednakże sądząc po tym, że w budynku znajduje się również część przeznaczona pod spichlerz i część gospodarcza, wnioskować należy, że jest to zabudowa typowo zagrodowa.
Jeżeli budynek jest wykazany na mapach ewidencyjnych, a nadto w księdze wieczystej, ze sprzedażą nieruchomości nie powinno być problemu. Notariusz stwierdza stan nieruchomości na podstawie zapisów w księdze wieczystej, ewidencji gruntów i budynków oraz oświadczenia stron. Jednakże kupujący ma prawo zażądać pełnej dokumentacji dotyczącej budowy budynku i wtedy będzie problem. Jeśli oświadczy Pani, że budynek został zrealizowany w zgodzie z przepisami prawa, a nadto dopełniono wszystkich wymaganych formalności, to gdyby potem okazało się, że jest inaczej, kupujący miałby prawo powoływać się na rękojmię z tytułu wady sprzedawanej rzeczy i mógłby żądać wręcz zwrotu zapłaconej sumy wraz z odstąpieniem przez niego od zawartej umowy sprzedaży. Dlatego najlepiej byłoby wyjaśnić wszystkie te kwestie, zanim dojdzie do sprzedaży nieruchomości.
Jeżeli zabudowa ma charakter rolniczy, nie ma tu potrzeby zmiany przeznaczenia działki. Jak najbardziej można sprzedać również działkę rolną. Wskazuję jednak, że do sprzedaży działek rolnych mogą mieć w niektórych sytuacjach zastosowanie przepisy ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego, które regulują, kto może być nabywca nieruchomości rolnej i na jakich zasadach.
Co do kwestii spadkowych, aby dokonać sprzedaży nieruchomości, należy uregulować wszystkie kwestie związane z własnością nieruchomości, w tym sprawy spadkowe. Skoro dom został odziedziczony po rodzicach, to należy przeprowadzić sprawy spadkowe po obojgu rodzicach. Jeżeli ostatnie miejsce zamieszkania Pani mamy i taty było takie samo, można połączyć obie sprawy spadkowe w jedno postępowanie. Zatem od razu będzie można uregulować zarówno sprawy spadkowe po mamie, jak i po tacie.
Kwestie spadkowe można uregulować również przed notariuszem i sporządzić akty poświadczenia dziedziczenia po rodzicach. Wskazuję, że w przypadku notariusza muszą się stawić wszyscy potencjalni spadkobiercy.
Oba sposoby uregulowania kwestii spadkowych są odpowiednie zarówno dla dziedziczenia testamentowego (jeśli był sporządzony testament), jak i również dla dziedziczenia ustawowego (jeśli testamentu nie sporządzono).
Brak odbioru budynku w dokumentacji
Pani Marta, przygotowując się do sprzedaży domu odziedziczonego po rodzicach, odkryła brak dokumentów potwierdzających odbiór budynku. Urząd gminy nie posiadał informacji z lat 80-tych. Pani Marta zwróciła się do Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego oraz Archiwum Państwowego, gdzie po dłuższych poszukiwaniach odnalazła protokół odbioru technicznego. Dzięki temu mogła bez przeszkód kontynuować proces sprzedaży.
Problematyczna sprzedaż działki rolnej
Pan Andrzej odziedziczył gospodarstwo po rodzicach, na którym znajdował się dom z częścią mieszkalną i gospodarczą. Chciał sprzedać nieruchomość, lecz obawiał się, że działka rolna będzie problemem. Po konsultacji z notariuszem dowiedział się, że jako zabudowa zagrodowa nie wymaga ona przekształcenia w działkę budowlaną. Wystarczyło jedynie wskazać w dokumentach, że nieruchomość była częścią gospodarstwa rolnego. Dzięki temu uniknął kosztownego i czasochłonnego przekształcania gruntu.
Brak uregulowanych spraw spadkowych
Pani Krystyna, chcąc sprzedać dom po zmarłych rodzicach, nie miała uregulowanej sprawy spadkowej. Wizyta u notariusza pozwoliła jej przeprowadzić szybkie postępowanie w formie aktu poświadczenia dziedziczenia, ponieważ wszyscy spadkobiercy zgodnie potwierdzili swoje prawa. Uporządkowanie tej kwestii umożliwiło bezproblemowe przeniesienie własności na nowego nabywcę.
Przygotowanie do sprzedaży domu z lat 80-tych, zwłaszcza przy braku pełnej dokumentacji, wymaga podjęcia kilku kluczowych kroków. Warto rozpocząć od sprawdzenia dostępnych dokumentów w urzędzie gminy, Powiatowym Inspektoracie Nadzoru Budowlanego oraz Archiwum Państwowym. Jeśli nieruchomość znajduje się na działce rolnej, nie zawsze konieczne jest jej przekształcenie w budowlaną, szczególnie jeśli jest to zabudowa zagrodowa. Niezbędne jest także uregulowanie spraw spadkowych, co można przeprowadzić sądownie lub u notariusza. Dopilnowanie tych kwestii pozwoli uniknąć problemów podczas sprzedaży i zwiększy szanse na szybkie sfinalizowanie transakcji.
Jeżeli przygotowujesz się do sprzedaży nieruchomości i napotykasz trudności związane z brakami w dokumentacji, nieuregulowanymi sprawami spadkowymi lub wątpliwościami dotyczącymi statusu działki, skorzystaj z profesjonalnych porad prawnych online. Doświadczeni prawnicy pomogą Ci sprawnie przejść przez cały proces, wskazując niezbędne kroki i wspierając w przygotowaniu wymaganych dokumentów. Dzięki indywidualnemu podejściu oraz wygodnej formie konsultacji online możesz szybko i bez wychodzenia z domu uzyskać rzetelne informacje, które ułatwią Ci sprzedaż nieruchomości.
1. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane - Dz.U. 1994 nr 89 poz. 414
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Paulina Olejniczak-Suchodolska
Radca prawny, absolwentka Wydziału Prawa na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Ukończyła aplikację radcowską przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Warszawie. Doświadczenie zawodowe zdobywała współpracując z kancelariami prawnymi. Specjalizuje się głównie w prawie gospodarczym, prawie pracy, prawie zamówień publicznych, a także w prawie konsumenckim i prawie administracyjnym. Obecnie prowadzi własną kancelarię radcowską oraz obsługuje spółki i instytucje państwowe.
Zapytaj prawnika