Pozwolenie na budowę a wysokość budynku, czy można powołać się na decyzje dla sąsiednich domów?

Wydanie decyzji niezgodnej ze stanem faktycznym

Oczywiście, że tak. Takie zachowanie organu stanowi naruszenie art. 8 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego (w skrócie K.p.a.) poprzez wydanie decyzji odstępującej od utrwalonej praktyki rozstrzygania spraw w takim samym stanie faktycznym i prawnym dotyczących warunków zabudowy nieruchomości.

Zgodnie z wyr. WSA w Warszawie z 23.11.2006 r. (sygn. akt VI SA/Wa 1773/06): „Działania organów administracji publicznej polegające na zmienności poglądów prawnych wyrażonych w decyzjach administracyjnych w odniesieniu do tego samego adresata, wydanych na tle takich samych stanów faktycznych, ze wskazaniem tej samej podstawy prawnej decyzji i bez bliższego uzasadnienia takiej zmiany należy uznać za naruszające zasadę zaufania obywateli do organów państwa wyrażoną w art. 8 KPA”.

Podobnie stwierdził NSA w wyr. z 5.10.2001 r. (sygn. akt III SA 1181/00), przyjmując, że: „Zmienność rozstrzygnięć podejmowanych przez organy przy tym samym stanie faktycznym i prawnym narusza wynikającą z art. 8 KPA zasadę prowadzenia postępowania w taki sposób, aby pogłębić zaufanie obywateli do organów państwa oraz świadomość i kulturę prawną obywateli”.

Odstąpienie urzędu od dotychczasowej praktyki

Po stronie obywatela mieści się prawo oczekiwania, aby organy zobowiązane do stosowania przepisów K.p.a. podejmowały działania oraz dokonywały rozstrzygnięć w sposób przewidywalny i konsekwentny, a także zgodny ze swoją dotychczasową praktyką. Takie postępowanie należy ocenić jako rażąco naruszające art. 8 § 2 K.p.a. i stanowiące w konsekwencji podstawę do uchylenia danego aktu administracyjnego. Stanowisko powyższe zostało podtrzymane także przez NSA w wyr. z 10.06.2020 r. (sygn. akt II OSK 3971/19), w którym przyjęto, że „Organ nie może odstąpić od utrwalonej praktyki wyłącznie w celu załatwienia jednej sprawy, a równocześnie kontynuować tę praktykę w innych sprawach o takim samym stanie faktycznym i prawnym. Jeżeli natomiast istnieją uzasadnione przyczyny dla odmiennego załatwienia jednej sprawy, to istnienie owych uzasadnionych przyczyn wskazuje na odmienność stanu faktycznego lub prawnego takiej sprawy”.

Norma z art. 8 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego jest normą o statusie zasady postępowania administracyjnego, związaną z zasadą zaufania do władzy publicznej. Ma ona zastosowanie nie tylko do praktyki organów względem różnych adresatów, ale także względem praktyki wobec tego samego podmiotu, jej zastosowanie powinno zatem zostać w sprawie rozważone, a ewentualna zmiana praktyki należycie uzasadniona (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 23 marca 2023 r., sygn. akt I OSK 81/22).

Przez utrwaloną praktykę należy rozumieć zgodne z prawem, akceptowane przez sądy, stabilne, jednolite, ustandaryzowane i wieloletnie oraz znane publicznie postępowanie organów administracji publicznej przy rozstrzyganiu spraw tego samego rodzaju w takich samych stanach faktycznych i prawnych. Praktyka taka powinna być zgodna z prawem, tylko taka bowiem może być uznana za odpowiadającą zasadzie pewności prawa i być źródłem uzasadnionych oczekiwań. Jak podkreślił TK w wyroku z 6.09.2001 r., sygn. akt P 3/01, OTK 2001/6, „utrwalona praktyka sądowa dotycząca interpretacji przepisów prawnych, zwłaszcza gdy jest ona dość jednoznaczna, wskazuje na treść stosowanego prawa, a więc na wolę ustawodawcy, choćby teoretycznie istniała możliwość innej wykładni”. Praktyka taka powinna być zgodna z orzecznictwem sądowym, które ma również charakter utrwalonej praktyki orzeczniczej. Utrwalona praktyka rozstrzygania spraw ma przy tym dwa istotne aspekty, a mianowicie merytoryczny i temporalny. W aspekcie merytorycznym organ administracji publicznej jest obowiązany do nieodstępowania od dotychczasowej utrwalonej praktyki załatwiania spraw danego rodzaju, tj. spraw o takim samym stanie faktycznym i takim samym stanie prawnym. Aspekt czasowy wynika z samej istoty tego zakazu, a mianowicie z określenia „utrwalony”, które znaczy tyle, co stać się trwałym (względnie) niezmiennym, a to wymaga oceny w kontekście odpowiednio długiego okresu kształtowania się danej praktyki rozstrzygania spraw.

Organ, wydając decyzję, orzeka w sprawie, czyli uwzględnia stan prawny i faktyczny istniejący w chwili wydawania decyzji. Stan prawny i faktyczny nie uległ zamianie. Organ tego nie uwzględnił, co stanowi naruszenie 8 § 2 K.p.a. Decyzję należy w tym zakresie skarżyć.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego - Dz.U. 1960 nr 30 poz. 168

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.