Samowolne zmiany w dachu w zabytkowym budynku, co grozi właścicielowi?

Czy lukarna bez pozwolenia zawsze oznacza rozbiórkę?

Na wstępie wskazuję, że zarówno budowa, rozbudowa, przebudowa, nadbudowa, jak i rozbiórka budynku wymaga albo uzyskania pozwolenia na budowę albo dokonania stosownego zgłoszenia robót budowlanych. W przypadku zaś obiektów zabytkowych dodatkowym obowiązkiem jest uzyskanie stosownego pozwolenia od konserwatora zabytków.

W świetle przepisów Prawa budowlanego, a w szczególności art. 48 ust. 1 – samowolą budowlaną będzie zarówno przystąpienie do prac budowlanych bez wymaganej decyzji o pozwoleniu na budowę, jak i bez wymaganego zgłoszenia albo pomimo wniesienia sprzeciwu do tego zgłoszenia.

Nadto przy zwykłej procedurze legalizacji jest wymóg przedłożenia zaświadczenia o zgodności inwestycji z zapisami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, co w tym wypadku nie może zostać spełnione.

Grzywna, rozbiórka czy kara więzienia? Co naprawdę grozi właścicielowi?

Co do zasady, nakaz rozbiórki obiektu budowlanego wydaje się w sytuacji, gdy obiekt został wykonany niezgodnie z przepisami prawa i nie został zalegalizowany. Jeśli decyzja o nakazie rozbiórki stała się ostateczna, następuje obowiązek jej wykonania. Jeżeli nie zostanie ona wykonana dobrowolnie przez inwestora (właściciela, zarządcę obiektu), to nadzór budowlany powinien wszcząć postępowanie egzekucyjne, które ma na celu doprowadzenie do wykonania nakazu rozbiórki.

Samowola budowlana zawsze stanowi poważne przekroczenie prawa, uniemożliwiające korzystanie z obiektu zgodnie z prawem. Zgodnie z art. 93 Prawa budowlanego karze grzywny podlega m.in. ten, kto wykonuje roboty budowlane w sposób odbiegający od ustaleń i warunków określonych w przepisach, pozwoleniu na budowę lub rozbiórkę bądź w zgłoszeniu budowy lub rozbiórki, bądź istotnie odbiegający od zatwierdzonego projektu, a także ten, kto wykonuje roboty budowlane, naruszając przepisy art. 28 ust. 1 lub art. 29 ust. 1, 3, 6 i 7. Orzekanie w tych sprawach następuje na podstawie przepisów Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia. Jak widać, dopuszczenie się samowoli budowlanej może mieć bardzo dotkliwe konsekwencje, nie tylko finansowe, ale również karne.

Wykonanie zastępcze i inne konsekwencje

Grzywna w calu przymuszenia, nałożona na dany podmiot, nie może przekroczyć 10 tys. zł. Do tego dochodzą jeszcze koszty egzekucyjne. Poza tym, jeśli rozbiórka nie zostanie wykonana, to oprócz nałożenia i ściągnięcia grzywny, może nastąpić jeszcze tzw. wykonanie zastępcze. Bowiem jeżeli pomimo nałożenia grzywny w celu przymuszenia nakaz rozbiórki nie zostanie wykonany (nawet jeżeli grzywna w całości zostanie ściągnięta), to organ egzekucyjny (w tym przypadku również nadzór budowlany) może go zastępczo wykonać. Czyli zamiast zobowiązanego (inwestora, właściciela obiektu) wykonuje nakaz rozbiórki firma „wynajęta” przez nadzór budowlany, a kosztami obciąża się zobowiązanego (inwestora, właściciela obiektu).

Jak zostało wskazane, orzekanie w sprawach dotyczących naruszenia przepisów Prawa budowlanego następuje na podstawie przepisów Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia. Zaś zgodnie z art. 18 Kodeksu wykroczeń stosowanymi tu karami są:

1. areszt;
2. ograniczenie wolności;
3. grzywna;
4. nagana.

Nadto wyjaśniam, że w myśl art. 107d ust. 1 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami ten, kto bez pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków podejmuje działania, o których mowa w art. 36 ust. 1 pkt 1-5, podlega karze pieniężnej w wysokości od 500 do 500 tys. zł. Dodatkowo, zgodnie z art. 108 wymienionej ustawy: Kto niszczy lub uszkadza zabytek, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. Działanie bez stosownych pozwoleń można by tu podciągnąć pod uszkadzanie.

Jak już wskazałam, organ może orzec tzw. wykonanie zastępcze celem rozebrania lukarny. Może to także uczynić po uiszczeniu grzywny, skoro nie dojdzie do rozbiórki elementu samowoli.

1. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane - Dz.U. 1994 nr 89 poz. 414
2. Ustawa z dnia 24 sierpnia 2001 r - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia - Dz.U. 2001 nr 106 poz. 1148
3. Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń - Dz.U. 1971 nr 12 poz. 114
4. Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami - Dz.U. 2003 nr 162 poz. 1568

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.