• Autor: Paulina Olejniczak-Suchodolska
Czy mogliby mi Państwo doradzić w sprawie hali namiotowej postawionej na zgłoszenie, gdy występuję w międzyczasie o pozwolenie na budowę? Mamy gospodarstwo rolne i prowadzimy pozarolniczą działalność gospodarczą i właśnie ta hala namiotowa jest postawiona pod tę działalność, tzn. odpisany jest z niej VAT. Czy płaci się podatek od takiej hali od nieruchomości z metra? W urzędzie gminy powiedzieli, że jak będzie ta hala uznana jako budynek to tak a jak jako budowla to 2 procent wartości. Jak teraz zaliczyć ja jako budowla, pod jaka nazwa można wystąpić w warunkach zabudowy i później w pozwoleniu. Czy istnieją jakieś inne przepisy, że można nie zapłacić podatku z metra tylko jakiś inny?
Już na samym początku muszę wskazać, że poruszona przez Panią kwestia, tj. czy hale namiotowe zaliczać jako budynek, czy budowlę, jest od wielu lat dyskusyjna i niestety po dziś dzień nie jest rozstrzygnięta. Zarówno sądy, jak i organy administracji orzekają różnie, brak jest jednolitej linii orzeczniczej w tym zakresie i wiele zależy od okoliczności każdego konkretnego przypadku – nie ma reguły. Tego typu obiekty mają bowiem różną konstrukcję budowlaną, a to zaś wpływa na, to jak będą opodatkowane.
Na potrzeby opodatkowania podatkiem od nieruchomości co do zasady hale namiotowe mogą być kwalifikowane jako budynki, budowle bądź obiekty tymczasowe. Wynika to z tego, o czym wspomniałam na wstępie, czyli ze zróżnicowania stosowanych rozwiązań konstrukcyjnych i materiałów używanych przy ich budowie.
Zobacz też: Namiot na działce rolnej
Podatek od nieruchomości obejmuje zaś budynki lub ich części oraz budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Stanowi o tym art. 2 ust. 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Ustawodawca na potrzeby opodatkowania podatkiem od nieruchomości definiuje pojęcia: budynek i budowla w ustawowym słowniczku pojęć (art. 1a ust. 1 pkt 1 i 2 u.p.o.l.). W przypadku budynków za podstawę opodatkowania ustawodawca przyjął powierzchnię użytkową. Natomiast dla budowli związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – wartość. Należy podkreślić, że budowla podlega opodatkowaniu wyłącznie w sytuacji, gdy jest związana z prowadzeniem działalności gospodarczej. A contrario tego typu rzeczy, niebędące w posiadaniu przedsiębiorcy lub innego podmiotu wykonującego działalność gospodarczą, nie stanowią przedmiotu opodatkowania. Inaczej jest zaś w odniesieniu do budynków lub ich części. Podlegają one bowiem opodatkowaniu niezależnie od tego czy ich posiadacz prowadzi działalność czy nie, ale i tu okoliczność władania nim przez przedsiębiorcę lub inny podmiot wykonujący działalność gospodarczą wpływa na wysokość stawek podatku od nieruchomości.
Skoro konstrukcja hal namiotowych jest różna, to nie można z góry powiedzieć, że obiekt budowlany o takiej nazwie jest budynkiem lub budowlą bądź też że np. w ogóle nie podlega opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości. Każdy tego typu obiekt wymaga indywidualnej oceny prawnej i faktycznej, co podkreśliłam na wstępie.
Definicji przedmiotów opodatkowania, takich jak budynki i budowle, należy szukać w ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. 2020, poz. 471 z późn. zm.). I tak, zgodnie z nią:
Już czytając same te definicje, widać, jak trudne jest wskazanie, czy hala namiotowa to budynek, budowla czy może tymczasowy obiekt budowlany. W wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 września 2011 r. (sygn. akt P 33/09) oraz w uchwale 7 sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 3 lutego 2014 r. (sygn. akt II FPS 11/13) wskazano, że za budowlę można uznać tymczasowy obiekt budowlany tylko wtedy, jeśli został on wymieniony wprost w art. 3 pkt 3 Prawa budowlanego, w innych przepisach tej ustawy lub w załączniku do niej samej, będący wraz z instalacjami i urządzeniami obiektem budowlanym. Warunkiem jest to, aby stanowił całość techniczno-użytkową.
Skoro zaś hale namiotowe czy namioty nie zostały wprost wskazane w powołanych wyżej przepisach ustawy Prawo budowalne ani w załączniku do niej, to niestety, ale trudno przystać na to, aby hale namiotowe opodatkować jak budowle. Powyższe stanowisko zostało potwierdzone także w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 13 marca 2018 r. (sygn. akt. III SA/Wa 1021/17), gdzie sąd wskazał, że jeśli hala namiotowa nie stanowi budynku ani obiektu małej architektury, to nie oznacza to automatycznie, że można ją zakwalifikować jako budowlę w rozumieniu Prawa budowlanego.
Niewątpliwie więc, aby wskazać, czy hala namiotowa jest budynkiem, czy tymczasowym obiektem budowlanym, należy ocenić, czy jest ona trwale związana z gruntem, czy posiada fundamenty i czy posiada dach. Jeśli tak to jest ona budynkiem i podlega opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości. Jeśli nie, jest tymczasowym obiektem budowlanym i nie podlega opodatkowaniu w ogóle.
Z nowszych orzeczeń wskazuję na (niekorzystny dla Państwa) wyrok WSA w Gliwicach z dnia 15 stycznia 2019 r. (sygn. akt I SA/Gl 843/18), gdzie sąd uznał, że hala namiotowa jest budynkiem, bowiem posiada fundamenty zaś dla przypisania podłożu cech fundamentu nie jest konieczne zagłębienie (wkopanie) go w grunt. Fundamentem jest element konstrukcji budowlanej mający za zadanie przeniesienie ciężaru budowli na grunt; jest trwale związana z gruntem (techniczna możliwość przeniesienia obiektu na inne miejsce nie wyklucza uznania go za trwale związany z gruntem. Obiekt budowlany musi mieć na tyle mocne połączenie z gruntem, że odłączenie spowodowałoby zasadniczą zmianę w sensie technicznym. Np. uniemożliwiłoby ponowne posadowienie danego obiektu w innym miejscu bez konieczności ponownego przygotowania podłoża); posiada dach, gdyż w ocenie sądu nie ma znaczenia, czym budynek został pokryty, a istotne jest, aby pokrycie obiektu było stabilne, zabezpieczało wnętrze przed oddziaływaniem środowiska zewnętrznego i zanieczyszczeniami oraz że nie można ich uznać za tymczasowy obiekt budowalny, gdyż za taki można uznać wyłącznie namiot rozstawiany na odpustach, straganach, jarmarkach na krótki okres.
W innym nowym wyroku NSA z dnia 12.02.2019 r. sąd wskazał, że jeśli hala jest mocowana kotwami betonowymi, śrubami czy innymi środkami technicznymi do podłoża i ma metalową konstrukcję, która wydziela nieruchomość z przestrzeni (ścianami i dachem) to jest budynkiem (sygn. akt I OSK 1942/18).
Co więcej, doktryna stanowi, że ewentualnemu uznaniu hali magazynowej namiotowej za budynek nie stoi na przeszkodzie to, że powłoka ścian jest wykonana np. z blachy, drewna, plandeki czy też innych materiałów o podobnym charakterze. Najważniejsze jest to, aby rzecz spełniała kryteria określone w art. 2 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 1a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Funkcję ściany mogą nawet pełnić filary czy słupy.
Analiza wyroków sądowych i poglądów doktryny wskazuje jednoznacznie, że hala namiotowa, posadowiona trwale na gruncie, posiadająca fundamenty (tę funkcję mogą pełnić stopy fundamentowe, bloczki fundamentowe i inne materiały, których zadaniem jest przeniesienie ciężaru obiektu budowlanego na grunt) oraz ściany i dach, powinna być uznana bezwzględnie za budynek. Nie można uznać hali za tymczasowy obiekt budowlany, bowiem tymczasowy obiekt budowlany to obiekt budowlany przeznaczony do czasowego użytkowania w okresie krótszym od jego trwałości technicznej, przewidziany do przeniesienia w inne miejsce lub rozbiórki, a także obiekt budowlany niepołączony trwale z gruntem, taki jak: strzelnica, kiosk uliczny, pawilon sprzedaży ulicznej i wystawowy, przykrycie namiotowe i powłoka pneumatyczna, urządzenie rozrywkowe, barakowóz, obiekt kontenerowy, wzniesiony na czas określony. Nie są to obiekty, które ujawnia się w ewidencji budynków. Mimo że w definicji tymczasowego obiektu budowlanego wymienia się przykrycia namiotowe, to nie można ich utożsamiać z halami magazynowymi namiotowymi. Wskazane przykrycia namiotowe to obiekty, które rozstawia się np. na odpustach, straganach, rynkach, podczas imprez okolicznościowych, na krótki okres.
Podsumowując, należy niestety uznać, że w przypadku gdy dany obiekt budowlany jest trwale z gruntem związany, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych, posiada fundamenty oraz dach, to powinien być traktowany jako budynek na potrzeby opodatkowania podatkiem od nieruchomości. Okoliczność ta w zasadzie wyklucza jednoczesne zaliczenie go do innej kategorii obiektu budowlanego (budowli lub tymczasowego obiektu budowlanego), tak m.in. B. Pahl w FK 2017/9/31-39. Aby uznać Państwa halę namiotową za budowlę należałoby posiadać obiekt, który nie jest trwale związany z gruntem, nie jest wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych, nie posiada fundamentów rozumianych tak jak przytoczyłam w opinii), nie posiada dachu (rozumianego tak jak wskazałam w opinii). W każdym innym przypadku halę należy traktować jak budynek i w ten sposób opodatkować.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Paulina Olejniczak-Suchodolska
Radca prawny, absolwentka Wydziału Prawa na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Ukończyła aplikację radcowską przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Warszawie. Doświadczenie zawodowe zdobywała współpracując z kancelariami prawnymi. Specjalizuje się głównie w prawie gospodarczym, prawie pracy, prawie zamówień publicznych, a także w prawie konsumenckim i prawie administracyjnym. Obecnie prowadzi własną kancelarię radcowską oraz obsługuje spółki i instytucje państwowe.
Zapytaj prawnika