• Data: 2024-06-06 • Autor: Izabela Nowacka-Marzeion
Mieszkaniec samowolnie, bez zgłoszenia i jakiegokolwiek pozwolenia utwardził odcinek drogi. Jest to droga gminna, wytyczona kilkanaście lat temu, ale nigdy nie była użytkowana (to po prostu łąka), ponieważ wjazdy do posesji wszyscy mieszkańcy mają od innej drogi, która jest aktualnie w budowie. Gmina ze względu na bezcelowość i koszty nie miała i nie ma zamiaru tej drogi utwardzać, więc ów człowiek robi to na własną rękę. Stosuje przy tym materiały nienadające się do utwardzenia, nie spełnia to żadnych wymogów technicznych. Podniósł jednak poziom tej drogi i przy większych opadach zalewa sąsiednie działki i utrudnia dojście do nich. Co chwilę dodatkowo nawozi „coś” na tę drogę i przez wiele godziny ubija zagęszczarką. Czy jest to zgodne z prawem? Jeżeli nie, to jak go powstrzymać i jak kara mu za to grozi?
Jeśli droga jest drogą gminną, to za jej stan zasadniczo odpowiedzialny jest właściciel – gmina, i to do niej należy się zwrócić z wnioskiem o przywrócenie stanu poprzedniego – gmina powinna zadbać o stan drogi.
Niewątpliwie gmina wyciągnie konsekwencje wobec mieszkańca, bo dokonał samowoli na gruncie, do którego nie miał prawa dyspozycji na cele budowlane. Nadto podniósł teren, co naruszyło stosunki wodne.
Sprawę reguluje art. 29 ust. 1 pkt 1 Prawa wodnego, zgodnie z którym – właściciel gruntu nie może zmieniać stanu wody na gruncie, a zwłaszcza kierunku odpływu znajdującej się na jego gruncie wody opadowej ani kierunku odpływu ze źródeł. Przepis ten ma generalny charakter i obejmuje swym zakresem szeroki wachlarz sytuacji faktycznych, określonych przez ustawodawcę mianem „zmian stanu wody na gruncie”, z których zmiana kierunku odpływu i jego wielkości jest tylko jedną z możliwych sytuacji. Stan wody na gruncie, o jakim mowa w przepisie i jaki podlega ochronie, to nie tylko stan naturalny, ale także ustabilizowany stan wywołany określonym zagospodarowaniem terenu. Poszczególne etapy legalnego zagospodarowywania terenu prowadzą do określonych układów stosunków wodnych i stan ten podlega ochronie. Każda kolejna zmiana w zagospodarowaniu terenu, która modyfikuje stan istniejący, może być rozważana z punktu widzenia kryteriów art. 29 ust. 1 pkt 1 Prawa wodnego. Jeżeli stan zagospodarowania działki powstały w wyniku robót budowlanych – nawet tych prowadzonych na podstawie odpowiednich pozwoleń organów administracji – nie jest w praktyce optymalny i wywiera negatywny wpływ na nieruchomości sąsiednie w zakresie stosunków wodnych, istnieją podstawy do wydania rozstrzygnięć na podstawie art. 29 ust. 3 Prawa wodnego.
Oczywiście przepis ww. mówi o właścicielu, ale samowoli dopuścił się mieszkaniec, i to on zostanie zobligowany do przywrócenia stanu poprzedniego.
Roszczenie przewidziane zostało w art. 222 § 2 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z jego treścią, przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób, aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń.
Zobacz też: Kara za utwardzenie drogi
W tym wypadku mieszkaniec naruszył własność gminy. Co więcej, wykonał roboty w ramach samowoli budowlanej. Za to grozi grzywna.
Zgodnie z art. 29 ust. 2 pkt 5 Prawa budowlanego pozwolenia na budowę nie wymaga wykonywanie robót budowlanych polegających na utwardzeniu powierzchni gruntu na działkach budowlanych. Od 28 czerwca 2015 r. treść przepisu art. 30 ust. 1 pkt 2 Prawa budowlanego wskazuje, że wykonanie takich robót nie wymaga również zgłoszenia właściwemu organowi. Warto dodać, że w jednym z orzeczeń Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie stwierdził, że art. 29 ust. 2 pkt 5 PrBud „nie zawiera w swej treści jakichkolwiek ograniczeń – ani co do powierzchni utwardzonej, ani w jaki sposób ma być wykonane utwardzenie działki, ani tym bardzie, jakim celom może ono służyć” (wyrok z dnia 30 października 2014 r., VII SA/Wa 885/14; LEX nr 1549385). Przez działkę budowlaną należy rozumieć nieruchomość gruntową lub działkę gruntu, której wielkość, cechy geometryczne, dostęp do drogi publicznej oraz wyposażenie w urządzenia infrastruktury technicznej spełniają wymogi realizacji obiektów budowlanych wynikające z odrębnych przepisów i aktów prawa miejscowego. Nadmienić można, że podobne rozumienie tego pojęcia znajduje się w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, gdzie przyjęto, że przez działkę budowlaną należy rozumieć zabudowaną działkę gruntu, której wielkość, cechy geometryczne, dostęp do drogi publicznej oraz wyposażenie w urządzenia infrastruktury technicznej umożliwiają prawidłowe i racjonalne korzystanie z budynków i urządzeń położonych na tej działce.
Zgodnie z treścią wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy II SA/Bd 547/2008 „utwardzenie powierzchni gruntu poprzez ułożenie kostki brukowej na drodze jest robotami budowlanymi, poprzez które należy stosownie do art. 3 pkt 7 Prawa budowlanego rozumieć budowę, a także prace polegające na przebudowie, montażu, remoncie lub rozbiórce obiektu budowlanego”.
Możecie Państwo zawiadomić PINB. W przypadku utwardzenia terenu drogi organ nadzoru budowlanego powinien wszcząć postępowanie w trybie art. 51 ust. 7 Prawa budowlanego.
Przeczytaj też: Wniosek o ułożenie kostki brukowej
Potrzebujesz pomocy prawnej w sprawie samowolnych prac budowlanych? Skontaktuj się z nami, oferujemy profesjonalne porady prawne online oraz sporządzanie pism urzędowych. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Wyrok z Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie dnia 30 października 2014 r.,sygn. akt VII SA/Wa 885/14;
3. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy , sygn akt II SA/Bd 547/2008
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Izabela Nowacka-Marzeion
Magister prawa, absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Doświadczenie zdobyła w ogólnopolskiej sieci kancelarii prawniczych, po czym podjęła samodzielną praktykę. Specjalizuje się w prawie cywilnym, rodzinnym, pracy oraz ubezpieczeń społecznych. Posiada bogate doświadczenie w procedurach administracyjnych, prawem budowlanym oraz postępowaniach cywilnych. Prywatnie interesuje się sukcesją i planowaniem spadkowym oraz zabezpieczeniem firm.
Zapytaj prawnika