• Data: 2024-08-05 • Autor: Izabela Nowacka-Marzeion
Mamy z żoną działkę graniczącą z jeziorem. Granicą jest lustro wody. Wiosną zawsze podnosi się poziom wody i zalewa łąkę, woda czasami podchodzi pod sad. Zacząłem w pobliże nawozić ziemię by podnieść poziom gruntu, ale „życzliwi” nasłali na nas policję. Chciałbym wiedzieć, czy mogę nawieźć ziemi i podnieść poziom działki, aby woda z jeziora nas nie zalewała. Wszystko oczywiście w granicach naszej działki.
W opisanej sprawie są dwa aspekty – żaden nie jest przedmiotem zainteresowania policji:
Pozwolenie na nawiezienie ziemi na działkę budowlaną (nie rolną) nie jest wymagane, jeżeli nie jest związane z robotami budowlanymi. Prace polegające na wyrównaniu terenu nie są robotami budowlanymi w rozumieniu ustawy z 7.07.1994 r. Prawo budowlane. Z wyroku NSA z dnia 5 listopada 2003 r. (sygn. akt IV SA 1131/2002) wynika, że niwelacja terenu, wyrównanie poziomu gruntu czy też jego podwyższenie nie stanowią robót budowlanych, które podlegają regulacji prawa budowlanego. Mogą natomiast być przedmiotem oceny w postępowaniu dotyczącym naruszania stosunków wodnych. Tu nie widzę zagrożeń.
Zobacz też: Podniesienie terenu działki przepisy
Jednak prace polegające na wykonaniu urządzenia wodnego (służącego kształtowaniu zasobów wodnych oraz korzystaniu z nich) bądź kształtowaniu koryta wody (jego przekroju podłużnego i poprzecznego oraz układu poziomego koryta cieku naturalnego) wymagają uzyskania zgody wodnoprawnej w formie decyzji o pozwoleniu albo zgłoszenia (zależnie od rodzaju robót).
Tu – z uwagi na miejsce ułożenia płyty – linia brzegowa – może okazać, że roboty wymagały zgłoszenia wodnoprawnego. Może Pan zostać zobligowany do usunięcia płyty i nawiezionego żwiru
Zgodnie z art. 45 ust. 1 pkt 2 ustawy z 14.12.2012 r. o odpadach – dalej u.o., zwalnia się z obowiązku uzyskiwania zezwolenia na przetwarzanie odpadów osobę fizyczną niebędącą przedsiębiorcą, wykorzystującą odpady na potrzeby własne, zgodnie z art. 27 ust. 8 u.o. W myśl art. 28 ust. 8 u.o. wskazane podmioty mogą poddawać odzyskowi tylko takie rodzaje odpadów, za pomocą takich metod odzysku i w takich ilościach, które mogą bezpiecznie wykorzystać na potrzeby własne.
Przeczytaj też: Podniesienie poziomu zero konsekwencje
Problematyka związana z gospodarowaniem odpadami została uregulowana w ustawie z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach. Ustawa określa środki służące ochronie środowiska, życia i zdrowia ludzi, zapobiegające i zmniejszające negatywny wpływ wynikający z wytwarzania odpadów i gospodarowania nimi oraz ograniczające ogólne skutki użytkowania zasobów i poprawiające efektywność takiego użytkowania.
Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 19 ustawy posiadaczem odpadów jest ich wytwórca lub osoba fizyczna, prawna lub jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej, będąca w posiadaniu odpadów, przy czym domniemywa się, że władający powierzchnią ziemi jest posiadaczem odpadów znajdujących się na nieruchomości. Wprowadzone domniemanie skutkuje u władających gruntem koniecznością dbałości o porządek na swoich nieruchomościach oraz ich odpowiedzialnością na zasadzie ryzyka za działania osób trzecich prowadzące do zanieczyszczenia posesji.
Zgodnie z art. 26 ust. 1 ustawy posiadacz odpadów jest obowiązany do niezwłocznego ich usunięcia z miejsca nie przeznaczonego do ich składowania lub magazynowania, z wyjątkiem gdy obowiązek usunięcia odpadów jest skutkiem wydania decyzji o cofnięciu decyzji związanej z gospodarką odpadami. Obowiązek ten ciąży na posiadaczu nieruchomości z mocy samego prawa, bez konieczności jego precyzowania w drodze decyzji administracyjnej. Na podstawie art. 26 ust. 2 ustawy, w przypadku nie usunięcia odpadów, wójt (burmistrz, prezydent miasta) w drodze decyzji wydawanej z urzędu nakazuje posiadaczowi odpadów ich usunięcie.
Zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 28 czerwca 2017 r. sygn. akt II OSK 1918/16 – w świetle art. 26 ust. 1 i 2 ustawy o odpadach nie ma znaczenia fakt, że nawiezione odpady mogą się przyczynić do lepszego zagospodarowania gruntu i do uregulowania stosunków wodnych.
Może niestety pojawić się problem, bowiem składowanie ziemi i mieszanki może być uznane przez ustawę z 14.12.2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2013 r., poz. 21) za ODPADY, a Pan zobowiązany o uzyskania zezwolenia.
Jednak zgodnie z art. 45 ust. 1 pkt 2 „z obowiązku uzyskania odpowiednio zezwolenia na zbieranie odpadów lub zezwolenia na przetwarzanie odpadów zwalnia się: osobę fizyczną i jednostkę organizacyjną niebędące przedsiębiorcami, wykorzystujące odpady na potrzeby własne, zgodnie z art. 27 ust. 8”.
Z tym, że rozporządzenie ogranicza i ilość i wykorzystanie.
Gleba i ziemia z wykopów budowlanych jest odpadem, jeżeli nie pochodzi z terenu budowy i nie jest wykorzystana na terenie budowy. Taki odpad należy kwalifikuje się na podstawie katalogu odpadów jako grupa 17 – Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów, budowlanych oraz infrastruktury drogowej (włączając glebę i ziemię z terenów zanieczyszczonych) podgrupa 17 05 – Gleba i ziemia (włączając glebę i ziemię z terenów zanieczyszczonych oraz urobek z pogłębiania), oznacza symbolem 17 05 03 – Gleba i ziemia, w tym kamienie, zawierające substancje niebezpieczne (np. PCB), 17 05 04 – Gleba i ziemia, w tym kamienie, inne niż wymienione w 17 05 03.
Zobacz również: Wyrównanie działki do poziomu drogi
Zgodnie z treścią poprzednio obowiązującego (do maja 2015 roku) Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 21 marca 2006 r. w sprawie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów poza instalacjami i urządzeniami (Dz. U. Nr 49/2006 r., poz. 356) określa warunki odzysku odpadów o kodzie 17 05 04, pod warunkiem m.in.:
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 10 listopada 2015 r. w sprawie listy rodzajów odpadów, które osoby fizyczne lub jednostki organizacyjne niebędące przedsiębiorcami mogą poddawać odzyskowi na potrzeby własne oraz dopuszczalnych metod ich odzysku .
Cytowane rozporządzenie określa w pozycji 40. listy stanowiącej załącznik do niego, że dopuszczalne jest magazynowanie przez osoby fizyczne odpadów klasyfikowanych pod kodem 17 05 04 – gleba i ziemia, w tym kamienie inne niż wymienione w 17 05 03 – w ilości 0,2 mg/dm² (200 kg na m²), zaś celem magazynowania powinno być m. in. utwardzenie powierzchni; magazynowanie takie wymaga zgodności z przepisami prawa budowlanego i prawa wodnego.
W załączniku do powołanego rozporządzenia, stanowiącym listę rodzajów odpadów, które osoby fizyczne lub jednostki organizacyjne niebędące przedsiębiorcami mogą poddawać odzyskowi na potrzeby własne oraz dopuszczalnych metod ich odzysku, warunków magazynowania niektórych odpadów przeznaczonych do wykorzystania i dopuszczalne ilości, które te podmioty mogą przyjąć i magazynować w ciągu roku lub sposobów określenia tych ilości dla niektórych rodzajów odpadów – pod pozycją 40 wskazano, że odpady o kodzie 17 05 04 stanowi gleba i ziemia, w tym kamienie inne niż wymienione w 17 05 03.
Wykaz określa rodzaj odpadu i ilość jaką można rocznie przyjąć bez zezwolenia. Każdy odpad ma swoje własne ilości i warunki.
„§ 1. 1 Rozporządzenie określa:
1) listę rodzajów odpadów, które osoba fizyczna lub jednostka organizacyjna niebędące przedsiębiorcami, zwane dalej „podmiotami”, mogą poddawać odzyskowi na potrzeby własne, oraz dopuszczalne metody odzysku;
2) warunki magazynowania odpadów przeznaczonych do wykorzystania na potrzeby własne oraz dopuszczalne ilości, które te podmioty mogą przyjąć i magazynować w ciągu roku, lub sposób określenia tych ilości, dla niektórych rodzajów odpadów, o których mowa w pkt 1. 2.
Listę rodzajów odpadów, które osoby fizyczne lub jednostki organizacyjne niebędące przedsiębiorcami mogą poddawać odzyskowi na potrzeby własne, oraz dopuszczalne metody ich odzysku, warunki magazynowania niektórych odpadów przeznaczonych do wykorzystania i dopuszczalne ilości, które te podmioty mogą przyjąć i magazynować w ciągu roku, lub sposób określenia tych ilości dla niektórych rodzajów odpadów określa załącznik do rozporządzenia”.
Jeśli nie przekroczy Pan tej ilości – to także nie ma zagrożeń.
Działka nad jeziorem z problemem podtopień
Sytuacja: Pani Anna i jej mąż posiadają działkę nad jeziorem. Każdej wiosny, poziom wody w jeziorze podnosi się, zalewając znaczną część ich ogrodu, w tym młode drzewka owocowe, które posadzili kilka lat temu.
Działania: Aby zapobiec podtopieniom, Anna postanowiła przywieźć kilka ciężarówek ziemi i podnieść poziom gruntu w pobliżu linii brzegowej. Udało się to dzięki współpracy z lokalnym rolnikiem, który użyczył jej ziemi z wykopów budowlanych. Anna upewniła się, że ziemia nie jest traktowana jako odpad, a jej ilość nie przekracza dopuszczalnych norm.
Rezultat: Dzięki nawiezieniu ziemi, ogród przestał być regularnie podtapiany, a drzewa owocowe rozwijają się prawidłowo. Jednakże, Anna spotkała się z niechęcią sąsiadów, którzy zgłosili sprawę do urzędu gminy. Po przeprowadzonej kontroli okazało się, że wszystko zostało wykonane zgodnie z prawem, a Anna nie potrzebowała dodatkowych pozwoleń, ponieważ działka nie była zaliczana do terenów chronionych.
Sąsiedzi przeciwko podniesieniu poziomu gruntu
Sytuacja: Pan Michał, właściciel działki w pobliżu terenów zalewowych, zdecydował się na podniesienie poziomu gruntu, aby zbudować nowy dom. Michał chciał podnieść działkę o metr, co miało zapewnić, że dom będzie bezpieczny przed wodą.
Działania: Michał zgromadził ziemię z różnych źródeł, w tym z lokalnych budów, co wzbudziło niepokój sąsiadów, którzy obawiali się, że może to wpłynąć na stosunki wodne i spowodować zalewanie ich posesji. Sąsiedzi zgłosili sprawę do inspektoratu budowlanego.
Rezultat: Po przeprowadzonej inspekcji stwierdzono, że Michał nie naruszył żadnych przepisów budowlanych, ale woda zaczęła spływać na sąsiednie działki, co wymusiło na nim dodatkowe inwestycje w systemy odprowadzania wody. Michał musiał uzyskać zgodę wodnoprawną na wykonanie odpowiednich instalacji, co znacznie opóźniło jego budowę.
Problemy z użyciem odpadów na działce
Sytuacja: Pani Kasia posiada dużą działkę rolną, na której regularnie zbiera się woda po intensywnych opadach deszczu. Aby poprawić drenaż i przygotować teren pod przyszłe uprawy, postanowiła podnieść poziom gruntu poprzez nawiezienie ziemi z pobliskiej budowy.
Działania: Kasia uzgodniła z wykonawcą budowy, że przywiezie na jej działkę ziemię z wykopów. Nieświadomie zgromadziła jednak więcej ziemi, niż pozwalają przepisy, i użyła ziemi, która nie była odpowiednio sklasyfikowana.
Rezultat: Kasia została poinformowana przez inspekcję ochrony środowiska o konieczności uzyskania zezwolenia na przetwarzanie odpadów, ponieważ ziemia została uznana za odpad budowlany. Musiała przeprowadzić kosztowne analizy ziemi i dostosować się do wymogów prawnych, co znacząco zwiększyło koszty jej przedsięwzięcia. Dzięki temu dowiedziała się, jak ważne jest dokładne sprawdzenie, jakie materiały można legalnie wykorzystywać na działce.
Podniesienie poziomu gruntu na działce graniczącej z terenami zalewowymi wymaga starannego zaplanowania i znajomości przepisów prawnych dotyczących budownictwa oraz gospodarki odpadami. Choć w wielu przypadkach nie jest konieczne uzyskanie pozwolenia budowlanego, ważne jest, aby nie naruszyć stosunków wodnych i unikać używania materiałów uznawanych za odpady bez odpowiedniego zezwolenia. Właściwe przygotowanie i konsultacja z ekspertami mogą pomóc uniknąć problemów prawnych oraz konfliktów z sąsiadami.
Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej związanej z nawiezieniem ziemi i podniesieniem poziomu gruntu na działce, skorzystaj z naszej oferty porad prawnych online oraz profesjonalnego przygotowania pism, które pomogą Ci zrozumieć i spełnić wszelkie wymogi prawne. Nasi doświadczeni prawnicy są dostępni, aby zapewnić Ci wsparcie na każdym etapie procesu. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach - Dz.U. 2013 poz. 21
2. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 28 czerwca 2017 r. sygn. akt II OSK 1918/16
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Izabela Nowacka-Marzeion
Magister prawa, absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Doświadczenie zdobyła w ogólnopolskiej sieci kancelarii prawniczych, po czym podjęła samodzielną praktykę. Specjalizuje się w prawie cywilnym, rodzinnym, pracy oraz ubezpieczeń społecznych. Posiada bogate doświadczenie w procedurach administracyjnych, prawem budowlanym oraz postępowaniach cywilnych. Prywatnie interesuje się sukcesją i planowaniem spadkowym oraz zabezpieczeniem firm.
Zapytaj prawnika