Czy potrzebna jest zgoda na wyrównanie działki i budowę tuneli foliowych?

Tunele foliowe

Na wstępie wskazuję, że przede wszystkim należy ustalić, czy planowane przez Pana tunele foliowe będą wymagały pozwolenia na budowę lub zgłoszenia. W orzecznictwie wskazuje się, że tunel foliowy jest rzeczywiście typowym urządzeniem rolniczym i ogrodniczym, ale służącym przyspieszonej wegetacji roślin, rodzajem cieplarni foliowej. Nie ma ogrzewania ani sztucznego światła, a rośliny są sadzone bezpośrednio do gruntu (por. wyrok NSA z dnia 10 października 2018 r., sygn. akt II OSK 2513/16). Nadto tunel foliowy, niepołączony trwale z gruntem i niemający jakichkolwiek instalacji, nie odpowiada pojęciu budowli zdefiniowanemu w art. 3 pkt 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2003 r. Nr 207, poz. 2016 ze zm.), nie może być uznany za tymczasowy obiekt budowlany, o jakim mowa w art. 3 pkt 5 tej ustawy, i nie wymaga pozwolenia na budowę bądź dokonania zgłoszenia (wyrok NSA z dnia 11 października 2006 r., sygn. akt II OSK 1099/05).

Według powyższej wykładni tunel foliowy ogrodniczy niebędący na stałe połączony z gruntem i nieposiadający wewnątrz instalacji nie jest budowlą, nie może być więc traktowany jako tymczasowy obiekt budowlany. Co za tym idzie zwykły tunel foliowy nie wymaga pozwolenia czy zgłoszenia – do jego budowy nie jest potrzebne uzyskanie żadnej zgody czy pozwolenia, nie trzeba też zgłaszać faktu jego postawienia.

Jeżeli jednak tunel miałby spełniać również inne funkcje, to przez organy nadzoru budowlanego może zostać uznany za obiekt budowlany, a jednocześnie za samowole budowlaną, jeśli taki obiekt nie posiadałby stosownego zgłoszenia lub pozwolenia.

Dopiero po analizie wszystkich cech konstrukcji należy ostatecznie przeanalizować konieczność uzyskiwania ewentualnych pozwoleń lub dokonywanie zgłoszeń. W przypadku wątpliwości można spróbować złożyć wniosek do starostwa powiatowego w zakresie udzielenia informacji, czy dla danej inwestycji jest potrzebne zgłoszenie lub pozwolenie. Nie istnieje jednak żaden przepis, który organowi nakazuje wydanie takiej interpetacji/informacji. Można również spróbować dokonać zgłoszenia, a wówczas, gdy takie zgłoszenie nie będzie konieczne, organ odmówi wszczęcia postępowania i będzie miał Pan potwierdzenie, że nie trzeba było zgłaszać inwestycji w postaci tuneli foliowych.

Dodam, że zgodnie z art. 29 ust. 2 pkt 33 Prawa budowlanego nie wymaga pozwolenia ani zgłoszenia budowa jednokondygnacyjnych budynków gospodarczych i wiat o prostej konstrukcji, związanych z produkcją rolną, o powierzchni zabudowy do 150 m², przy rozpiętości konstrukcji nie większej niż 6 mi wysokości nie większej niż 7 m, których obszar oddziaływania mieści się w całości na działce lub działkach, na których zostały zaprojektowane.

Wskazuję także, że zgodnie z art. 29 ust. 1 pkt 1a Prawa budowlanego nie wymaga decyzji o pozwoleniu na budowę, natomiast wymaga zgłoszenia budowa wolno stojących, nie więcej niż dwukondygnacyjnych budynków mieszkalnych jednorodzinnych o powierzchni zabudowy do 70 m2, których obszar oddziaływania mieści się w całości na działce lub działkach, na których zostały zaprojektowane, a budowa jest prowadzona w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych inwestora.

Warto też wrócić uwagę na treść art. 50 ust. 2a ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, stosownie do którego w razie braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego budowa obiektów budowlanych o jakich mowa w art. 29 ust. 1 pkt 1a Prawa budowlanego wymaga uzyskania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

Zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z 21.11.2019 r., sygn. akt II SA/Lu 409/19:

Zestawienie art. 59 ust. 1 i art. 59 ust. 2 przy odpowiednim stosowaniu art. 50 ust. 2 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym pozwala na wniosek, że wydania decyzji o warunkach zabudowy nie wymagają roboty budowlane: (…) niewymagające pozwolenia na budowę. Przedstawioną interpretację przepisów ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym potwierdza art. 30 ust. 4b Prawa budowlanego, który jedynie w stosunku do zgłoszenia budowy o której mowa w art. 29 ust. 1 pkt 1a, 2b i 19a (czyli do budowy wolno stojących budynków mieszkalnych jednorodzinnych, wolno stojących parterowych budynków stacji transformatorowych oraz sieci), przewiduje obowiązek dołączenia dokumentów o których mowa w art. 33 ust. 2 pkt 1-4 (czyli m.in. wymienionej w pkt 3 decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu). Wprowadzenie w Prawie budowlanym powyższych zapisów, przy założeniu, że i tak każda zmiana zagospodarowania terenu wiąże się z koniecznością uzyskania decyzji o warunkach zabudowy (również polegająca na wykonaniu robót podlegających tylko zgłoszeniu), byłoby oczywiście zbędne. Warto też wrócić uwagę na treść art. 59 ust. 2a ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym powołanego zresztą w skardze, stosownie do którego w razie braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego budowa obiektów budowlanych o jakich mowa w art. 29 ust. 1 pkt 1a i 2b wymaga uzyskania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Także ten przepis potwierdza, że dla budowy o jakiej mowa w art. 29 ust. 1 pkt. 2 nie jest wymagana decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

Domki letniskowe

Przechodząc do budowy domków letniskowych, wyjaśniam, że również zgodnie z art. 29 ust. 1 pkt 16 Prawa budowlanego na zgłoszenie dopuszczalna jest budowa wolno stojących parterowych budynków rekreacji indywidualnej rozumianych jako budynki przeznaczone do okresowego wypoczynku, o powierzchni zabudowy:

a) do 35 m²,

b) powyżej 35 m², ale nie więcej niż 70 m2, przy rozpiętości elementów konstrukcyjnych do 6 m i wysięgu wsporników do 2 m

– przy czym liczba tych budynków na działce nie może być większa niż jeden na każde 500 m² powierzchni działki.

Nadto wskazuję, że warunkiem wykonania domku letniskowego jest przede wszystkim zgodność z MPZP, a w przypadku jego braku wymagana jest zgodność z warunkami zabudowy. Jeżeli jest to zabudowa zagrodowa, zlokalizowanie domku letniskowego będzie sprzeczne z jej zapisami. W sytuacji chęci zlokalizowania domku letniskowego również trzeba byłoby uzyskać stosowną decyzję WZ oraz wyłączenie gruntu z produkcji rolnej.

Kolejnym ważnym warunkiem budowy domku letniskowego na zgłoszenie jest, aby był to budynek parterowy. Wobec tego poddasze w domku letniskowym nie może być użytkowe.

Niwelacja terenu

Wskazuję, że generalnie podniesienie terenu bez związku z pracami budowlanymi nie wymaga pozwolenia budowlanego. Właściciel gruntu nie może jednak zmieniać stanu wody na gruncie, a zwłaszcza kierunku odpływu wody opadowej ze szkodą dla gruntów sąsiednich, co często w takich sytuacjach ma miejsce. Prawo wodne zakazuje właścicielowi samowolną zmianę stosunków wodnych.

Powyższe stanowisko wynika również z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego: Skoro podwyższenie poziomu terenu działki nie może być uznane za obiekt budowlany, ani także za roboty budowlane, nie ma podstaw do działania przez organy nadzoru budowlanego (wyrok NSA w Warszawie z dnia 6 grudnia 2002 r., sygn. akt IV SA 76/01).

Wobec powyższego podwyższenie terenu działki nie jest obiektem budowlanym ani robotami budowlanymi, stąd nie ma podstaw podejmowania przez organ nadzoru budowlanego jakiegokolwiek działania

Niemniej jednak, o ile podwyższenie terenu nie stanowi co do zasady robót budowlanych, które podlegają regulacji prawa budowlanego, o tyle mogą być przedmiotem oceny w postępowaniu dotyczącym naruszania stosunków wodnych. Podniesienie terenu może również wpłynąć na gospodarkę wodną, dlatego często muszą być w takich wypadkach zastosowane odpowiednie zabezpieczenia przed zalewaniem sąsiadujących działek.

Następnie wyjaśniam, że kwestię ewentualnego nawiezienia materiału na działkę, gdyby zaistniała taka konieczność, należy również rozpatrywać w świetle Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 10 listopada 2015 r. w sprawie listy rodzajów odpadów, które osoby fizyczne lub jednostki organizacyjne niebędące przedsiębiorcami mogą poddawać odzyskowi n a potrzeby własne, oraz dopuszczalnych metod ich odzysku.

Art. 45 ust. 1 pkt 2 ustawy o odpadach wprost wskazuje, że z obowiązku odpowiedniego zezwolenia na zbieranie odpadów lub zwolnienia na przetwarzanie odpadów zwalnia się osobę fizyczną i jednostkę organizacyjną niebędącą przedsiębiorcami, wykorzystujące odpady na potrzeby własne zgodnie z art. 27 ust. 8 tejże ustawy. Natomiast art. 27 ust. 8 ustawy o odpadach stanowi, iż osoba fizyczna i jednostka organizacyjna niebędące przedsiębiorcami mogą poddać odzyskowi tylko takie rodzaje odpadów, za pomocą takich metod odzysku określonych w przepisach wydanych na podstawie ust. 10 i w takich ilościach, które mogą bezpiecznie wykorzystać na potrzeby własne.

Zgodnie z art. 27 ust. 10 ustawy o odpadach minister właściwy do spraw klimatu , w drodze rozporządzenia:

1) określi listę rodzajów odpadów, które osoba fizyczna lub jednostka organizacyjna niebędące przedsiębiorcami mogą poddać odzyskowi na potrzeby własne, oraz dopuszczalne metody odzysku.

2) może określić dla niektórych rodzajów odpadów , o których mowa w pkt. 1 warunki magazynowania odpadów przeznaczonych do wykorzystania na potrzeby własne oraz dopuszczalne ilości , które te podmioty mogą przyjąć i magazynować w ciągu roku , lub sposobu określania tych ilości.

Na tej podstawie w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 10 listopada 2015 r. w sprawie listy rodzajów odpadów, które osoby fizyczne lub jednostki organizacyjne niebędące przedsiębiorcami mogą poddawać odzyskowi na potrzeby własne, oraz dopuszczalnych metod ich odzysku została określona lista rodzajów odpadów, które osoby fizyczne lub jednostki organizacyjne niebędące przedsiębiorcami mogą poddawać odzyskowi na potrzeby własne, oraz dopuszczalne metody ich odzysku, warunki magazynowania niektórych odpadów przeznaczonych do wykorzystania i dopuszczalne ilości, które te podmioty mogą przyjąć i magazynować w ciągu roku, oraz sposób określenia tych ilości dla niektórych rodzajów odpadów, które mogą być poddawane poszczególnym procesom tak jak w załączniku. Natomiast zgodnie z Załącznikiem do w/w rozporządzenia (poz. 40 tego załącznika) odpady o kodzie 17 05 04, tj. gleba i ziemia, w tym kamienie, inne niż wymienione w 17 05 03, mogą być magazynowane w warunkach zapobiegających niekorzystnemu wpływowi na środowisko, zaś dopuszczalna maksymalna ilość odpadów do przyjęcia to 0,2 mg/m².

Na stanowisku, że dopuszczalne jest zagospodarowanie ziemi jako odpadów w ilości wskazanej powyżej, stoi również Wojewódzki Sąd Administracyjny w swoim wyroku z dnia 13 grudnia 2016 r. (sygn. akt IV SA/Wa 2237/16), który podkreśla, że według Kolegium, zgodnie z przywołanym rozporządzeniem dopuszczalna maksymalną ilość odpadów do przyjęcia w celu utwardzenia powierzchni wynosi 0,2 Mg/m2utwardzanej powierzchni.”. Zaś jego zdaniem „Wydane rozstrzygnięcie odpowiada obowiązującemu stanowi prawnemu.

Następnie wskazuję, że należy przestrzegać głównie kwestii w zakresie ewentualnego naruszenia stosunków wodnoprawnych. Zgodnie z art. 144 Kodeksu cywilnego właściciel nieruchomości powinien przy wykonywaniu swego prawa powstrzymywać się od działań, które by zakłócały korzystanie z nieruchomości sąsiednich ponad przeciętną miarę, wynikającą ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości i stosunków miejscowych.

Wyjaśniam, że źródłem immisji jest zachowanie podejmowane przez właściciela w całości na własnej nieruchomości. Cecha ta odróżnia immisję od wtargnięcia na cudzą nieruchomość, które polega na bezprawnym wkroczeniu na cudzą nieruchomość i ewentualnie również na podejmowaniu tam kolejnych działań (por. wyrok SN z dnia 17 lipca 2020 r., sygn. akt CSK 6/18). Zatem immisje to po prostu oddziaływanie jednej nieruchomości na drugą. Może tu chodzić zarówno o działanie właściciela korzystającego z nieruchomości, jak i nieruchomości samej w sobie (np. dziko rosnące drzewa przeszkadzają/zagrażają sąsiadom). Zaznaczam, że zmiana stosunków wodnych wiąże się z konkretnym działaniem właściciela gruntów ingerującym w ukształtowany w terenie system zasobów wodnych. Szkodliwe zaś oddziaływanie zmiany stosunków wodnych na grunty sąsiednie to proces długotrwały, wymagający obserwacji, niejednokrotnie nie dający się stwierdzić w czasie jednorazowych oględzin. Między zmianą stosunków wodnych na gruncie a szkodliwym jej wpływem na grunty sąsiednie winien zachodzić adekwatny (typowy, przeciętny) związek przyczynowy (wyrok WSA w Białymstoku z dnia 12 listopada 2009 r., sygn. akt II SA/Bk 587/09). Zmiana stosunków wodnych spowodowana działalnością człowieka związana jest z konkretnym działaniem właściciela gruntu wpływającym na ukształtowany w terenie system zasobów wodnych. Najczęściej do zmiany stosunków wodnych dochodzi poprzez nawiezienie znacznej ilości ziemi na działkę, przez co woda ścieka na grunty sąsiednie.

Wobec powyższego zaznaczam, że zmianę stosunków wodnych na gruncie można zakwalifikować jako immisje. Jak wynika z powyższego, immisja to działanie właściciela na własnym gruncie, którego skutki są odczuwalne na gruncie sąsiednim.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.