• Autor: Katarzyna Siwiec
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego zakazuje stosowania ogrodzeń pełnych. Czy taki zapis w MPZP obejmuje też ogrodzenie pomiedzy sąsiadami, czy tylko ogrodzenia od drog publicznych?
W rozdziale pierwszym uchwały rady Pana miasta zawierającym definicję pojęć nie ma żadnej legalnej definicji ogrodzenia pełnego – toteż w ten sposób nie da się ustalić, czy ogrodzenia pełne to ogrodzenia, pojęcie to pojawia się dopiero w rozdziale 3 zatytułowanym „ogólne ustalenia planu”, dokładniej zakaz stosowania ogrodzeń pełnych użyty został w § 5 ust. 1. pkt 12 uchwały.
Generalnie jeśli coś budzi niejasności, to w pierwszej kolejności należy posłużyć się tzw. wykładnią, pierwszeństwo ma tzw. wykładnia literalna, czyli językowa, w tym aspekcie można uznać, że skoro wprowadzony został zakaz ogrodzeń pełnych, to dotyczy on wszelkich ogrodzeń. Gdyby bowiem intencją rady miejskiej było ograniczenie tego zakazu do określonej kategorii ogrodzeń, winno to zostać określone np. poprzez zapis „zakaz stosowania ogrodzeń pełnych od strony drogi publicznej” czy też zapis „zakaz stosowania ogrodzeń pełnych pomiędzy nieruchomościami sąsiadującymi” lub inny podobny zapis. Względnie gdyby uchwałodawca nie miał na myśli wszystkich ogrodzeń, umieściłby definicję legalną ogrodzenia pełnego w rozdziale pierwszym uchwały.
Zresztą ogólną regułą interpretacyjną jest ta, która mówi, że gdy w systemie prawnym wiążąco nie ustalono znaczenie określonych zwrotów, określonym zwrotom prawnym należy nadawać znaczenie zbliżone od potocznego, chyba że istnieją dostateczne racje przypisania im odmiennego znaczenia.
Te dostateczne racje mogą wynikać z innych reguł interpretacyjnych jak np. wykładni celowościowej czy systemowej. Celowościowa odwołuje się do celu, w jakim dany przepis wprowadzono, zaś wykładnia systemowa opiera się na tym, że przepis w danym akcie prawnym nie jest umiejscowiony przypadkowo, lecz wynika z racjonalnego działania prawodawcy. Najogólniej mówąc, z takiej wykładni można wysnuć wniosek, że dany przepis ma określone znaczenie ze względu na treść przepisów umiejscowionych wyżej lub niżej w danym akcie prawnym.
Dlatego też, posługując się tą wykładnią, można dojść do wniosku, że § 5 ust. 1 zawiera czytelną deklarację, że dotyczy to wszystkich terenów, nie ma tu mowy o jakimkolwiek węższym zakresie, także w kolejnych przepisach nie ma zapisów, które pozwalałaby jakoś różnicować tu sytuację w odniesieniu do strony danego gruntu w kontekście strony od drogi czy gruntu sąsiadującego.
Dalej ust. 3 też mówi o ogólnych zasadach ochrony i kształtowania ładu przestrzennego, a więc jeśli o ogólnych, to o generalnych, odnoszących się do wszystkich wyszczególnionych niżej zakazów i nakazów.
Stąd też uważam, że dotyczy ten zakaz wszystkich ogrodzeń, niezależnie od miejsca ich usytuowania. Jeżeli jednak uważa Pan, że ten zapis planu narusza Pana prawa, to może Pan zaskarżyć uchwałę do sądu administracyjnego, w zasadzie bezterminowo. Podstawę stanowi tu art. 101 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, który mówi, że „każdy, czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone uchwałą podjętą przez organ gminy w sprawie z zakresu administracji publicznej, może po bezskutecznym wezwaniu do usunięcia naruszenia zaskarżyć uchwałę do sądu administracyjnego”. Poprzednio musi Pan jednak wystosować wezwanie do usunięcia naruszeń, w którym uzasadni Pan swój interes prawny w zaskarżeniu zapisu o konieczności stosowania ogrodzeń pełnych.
Pierwszy przykład dotyczy pana Tomasza, który planował postawić pełne ogrodzenie wokół swojej posesji, aby zapewnić sobie większą prywatność. Po złożeniu wniosku o pozwolenie na budowę, otrzymał decyzję odmowną z powodu zapisów miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Urzędnicy wskazali, że zakaz dotyczy nie tylko ogrodzeń od strony drogi publicznej, ale również tych pomiędzy sąsiednimi działkami. Pan Tomasz, czując się pokrzywdzony, skierował sprawę do sądu administracyjnego, argumentując, że uchwała narusza jego prawo do swobodnego zagospodarowania własnej nieruchomości.
Drugi przykład dotyczy wspólnoty mieszkańców osiedla domów jednorodzinnych, która zdecydowała się na postawienie ogrodzeń pełnych w celu zwiększenia bezpieczeństwa i ograniczenia hałasu z pobliskiej drogi. Po interwencji urzędu gminy nakazano demontaż istniejących już ogrodzeń, powołując się na zakaz zawarty w MPZP. W wyniku tej sytuacji mieszkańcy rozpoczęli rozmowy z radą gminy, starając się o zmianę zapisów planu i umożliwienie stosowania ogrodzeń pełnych w określonych przypadkach, argumentując swoje stanowisko względami bezpieczeństwa.
Trzeci przykład dotyczy pani Anny, która po zakupie działki budowlanej chciała odgrodzić się od sąsiada wysokim murem zapewniającym jej spokój. W trakcie realizacji inwestycji otrzymała nakaz wstrzymania budowy od nadzoru budowlanego, ponieważ sąsiad złożył skargę, powołując się na miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, który zabrania stawiania pełnych ogrodzeń. Pani Anna, nieświadoma tych przepisów, musiała zmienić projekt ogrodzenia na bardziej ażurowe, co skutkowało dodatkowymi kosztami i opóźnieniem w realizacji inwestycji.
Zakaz stosowania ogrodzeń pełnych zawarty w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego może budzić wątpliwości interpretacyjne, zwłaszcza w kontekście jego stosowania do ogrodzeń między sąsiadującymi nieruchomościami. Brak precyzyjnej definicji w treści uchwały sprawia, że konieczne staje się stosowanie różnych metod wykładni prawa, w tym językowej, celowościowej i systemowej. Z analizy tych zasad wynika, że zakaz ten należy rozumieć szeroko, obejmując zarówno ogrodzenia od strony dróg publicznych, jak i te pomiędzy prywatnymi posesjami. W przypadku wątpliwości lub uznania, że ograniczenie narusza prawa właściciela nieruchomości, istnieje możliwość jego zaskarżenia do sądu administracyjnego. Warto jednak przed podjęciem takich kroków dokładnie przeanalizować treść miejscowego planu oraz zasięgnąć opinii specjalisty, aby uniknąć potencjalnych problemów związanych z realizacją inwestycji.
1. Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym - Dz.U. 2003 nr 80 poz. 717
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Katarzyna Siwiec
Radca prawny, absolwentka wydziału prawa Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Od 17 lat pracująca w zawodzie prawnika i udzielająca porad prawnych, od 2010 roku prowadzi własną kancelarię. Specjalizuje się w obsłudze prawnej zarówno przedsiębiorców z różnych branż, jak i osób fizycznych.
Zapytaj prawnika