Zniszczenie i dewastacja drogi koniecznej, jak odwołać służebność

• Data: 2023-02-09 • Autor: Izabela Nowacka-Marzeion

Pięć lat temu ustanowiłam notarialnie służebność drogi koniecznej na rzecz mojego sąsiada (wpisana do KW). Żyliśmy w zgodzie, lubiliśmy się, dlatego zgodziłam się, żeby sąsiad korzystał z mojej drogi, bo jego przebiegała równolegle i przekonał mnie, że po co ma być dwie i że to dla nas obojga będzie korzystne. Jak tłumaczył, droga nadal będzie moją własnością i będę nią zarządzać jako właściciel, a on będzie przechodził, przejeżdżał i partycypował w kosztach jej utrzymania. Przekonał mnie. Niestety, niedawno sprzedał swoją działkę. Nowy nabywca zdewastował i zniszczył moją drogę maszynami budowlanymi, rozkopał ją i obniżył jej poziom o ok. 40 cm na szerokość 7 m i długość 127 m, po to, by ze swojej nieruchomości spuszczać wody opadowe oraz nieczystości z warsztatu i z budynków na tę drogę. Droga stała się praktycznie nieprzejezdna i nie do przejścia. Zawiadomiłem policję, ale zrobili tylko notatkę służbową. On sam powiedział wprost, że nic mu nie mogę zrobić, bo ma służebność i będzie robił, co chce. Jaką ja mam możliwość odwołania tej służebności? Przecież on zdewastował moją własność. A poza tym jego nieruchomość posiada główny wjazd od drogi publicznej i z niego korzysta.

Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Zniszczenie i dewastacja drogi koniecznej, jak odwołać służebność

Zniesienie służebności gruntowej za wynagrodzeniem

Zgodnie z art. 294 Kodeksu cywilnego (K.c.) – właściciel nieruchomości obciążonej może żądać zniesienia służebności gruntowej za wynagrodzeniem, jeżeli wskutek zmiany stosunków służebność stała się dla niego szczególnie uciążliwa, a nie jest konieczna do prawidłowego korzystania z nieruchomości władnącej.

Wskazać trzeba, że w oparciu o art. 294 K.c. można wyodrębnić dwie przesłanki, które przy łącznym wystąpieniu dają podstawę uwzględnienia powództwa o zniesienie służebności gruntowej za wynagrodzeniem: zmiana stosunków, wskutek której służebność stała się dla właściciela nieruchomości szczególnie uciążliwa oraz brak konieczności dalszego istnienia służebności do prawidłowego korzystania z nieruchomości władnącej. Kluczowy w związku z tym jest moment ustanowienia służebności, bowiem orzekanie w oparciu o przepis art. 294 K.c. polega na porównaniu stosunków w dacie ustanawiania służebności oraz z chwili domagania się jej zniesienia. Jeżeli badanie to doprowadzi do wniosku, że po pierwsze nastąpiła zmiana stosunków i jest to zmiana tego rodzaju, że powoduje, iż korzystanie ze służebności stało się dla właściciela nieruchomości szczególnie uciążliwe, a po drugie, że nie ma potrzeby dalszego korzystania z niej przez osoby uprawnione, to roszczenie będzie zasadne – w przeciwnym zaś wypadku powództwo podlegać będzie oddaleniu. Przez „zmianę stosunków” w rozumieniu art. 294 K.c. należy wykładać zarówno zmianę okoliczności związanych z wykonywaniem konkretnej służebności gruntowej, jak i ogólną zmianę stosunków społeczno-gospodarczych (por. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 7 grudnia 1964 r., III CO 61/64, OSNCP 1965, LEX nr 201).

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Wyjątkowo uciążliwa służebność drogi koniecznej

Na wstępie podkreślić należy, iż obciążenie nieruchomości służebnością gruntową zawsze związane jest z pewną niedogodnością dla właściciela nieruchomości obciążonej. Uciążliwość służebności gruntowej dla każdego właściciela nieruchomości obciążonej jest naturalną konsekwencją jej ustanowienia. Przesłanką zniesienia służebności na podstawie art. 294 K.c. jest przy tym uciążliwość służebności, tyle że szczególna. Oznacza to, że przy ocenie uciążliwości służebności należy zwracać uwagę na to, że nawet uciążliwość przekraczająca przeciętną miarę nie uzasadnia jej zniesienia. Treść art. 294 K.c. odnosi się bowiem do uciążliwości wyjątkowej, znacznie przekraczającą przeciętną miarę, jaka wynika ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości obciążonej. Nie należy przy tym utożsamiać tego z przekroczeniem granicy wyznaczonej przez art. 287 oraz 288 K.c. W takim przypadku występuje przekroczenie granic treści służebności gruntowej i naruszenie własności nieruchomości obciążonej, która jest chroniona stosownym roszczeniem petytoryjnym. Artykuł 294 K.c. stanowi o dozwolonych według treści służebności zachowaniach, choć ze względu na zmianę stosunków, szczególnie uciążliwych.

Pozew do sądu przeciwko właścicielowi nieruchomości władnącej, który niszczy drogę

Zatem skoro z nowym właścicielem trudno się Pani porozumieć, pozostaje wnieść do sądu powództwo o zniesienie służebności gruntowej za wynagrodzeniem. Sąd oceni stopień uciążliwości korzystania przez sąsiada ze służebności. Roszczenie może okazać się uzasadnione, skoro użytkownik niszczy drogę, odprowadza na nią ścieki, a do tego ma dostęp do drogi publicznej w innym miejscu. Trudno wyrokować, ale sąd może w tej sytuacji przychylić się do pozwu.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny

Izabela Nowacka-Marzeion

O autorze: Izabela Nowacka-Marzeion

Magister prawa, absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Doświadczenie zdobyła w ogólnopolskiej sieci kancelarii prawniczych, po czym podjęła samodzielną praktykę. Specjalizuje się w prawie cywilnym, rodzinnym, pracy oraz ubezpieczeń społecznych. Posiada bogate doświadczenie w procedurach administracyjnych, prawem budowlanym oraz postępowaniach cywilnych. Prywatnie interesuje się sukcesją i planowaniem spadkowym oraz zabezpieczeniem firm.



Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny

porady prawne online ePorady24.pl

prawo spadkowe

odpowiedziprawne.pl

Zadaj pytanie » Szukamy prawnika »