Cofnięcie pozwolenia na budowę

Wygaśnięcie pozwolenia na budowę

Skoro inwestor uzyskał na działce będącej przedmiotem Państwa współwłasności pozwolenie na budowę, to znaczy, że miał obowiązek okazać tytuł prawny do niej. Prawdopodobnie więc musiał uzyskać Państwa pisemną zgodę na dysponowanie ową nieruchomością na cele budowlane bądź mieć zawartą umowę np. dzierżawy.

Wygaśnięcie pozwolenia na budowę jest uregulowane w art. 37 ustawy Prawo budowlane i zgodnie z nim:

„1. Decyzja o pozwoleniu na budowę wygasa, jeżeli budowa nie została rozpoczęta przed upływem 3 lat od dnia, w którym decyzja ta stała się ostateczna lub budowa została przerwana na czas dłuższy niż 3 lata.

2. W przypadku:

1) określonym w ust. 1 albo

2) stwierdzenia nieważności albo uchylenia decyzji o pozwoleniu na budowę

– rozpoczęcie albo wznowienie budowy może nastąpić po wydaniu decyzji o pozwoleniu na budowę, o której mowa w art. 28 ust. 1. Decyzję o pozwoleniu na budowę wydaje się również w przypadku zakończenia robót budowlanych”.

Jeśli więc minie termin 3 lat od dnia wydania pozwolenia na budowę, a nie zostanie rozpoczęta budowa, to wówczas dopiero możliwe jest stwierdzenie wygaśnięcia pozwolenia na budowę.

Stanowiska sądów w sprawie wygaśnięcia pozwolenia na budowę

WSA w Gliwicach w wyroku z dnia 12 marca 2021 r. (sygn. akt II SA/Gl 1588/20) wskazał zresztą, że: „Przepis art. 37 ust. 1 p.b., jako szczególny, nie może podlegać wykładni rozszerzającej i należy brać pod uwagę jedynie te przesłanki wygaśnięcia decyzji, które wprost wynikają z przywołanej regulacji”. Podobnie WSA w Poznaniu w wyroku z dnia 10 marca 2021 r. (sygn. akt IV SA/Po 1858/20): „Sytuacje, w których pozwolenie na budowę jest usuwane z obrotu prawnego, należą do wyjątków, przy czym instytucja określona w art. 37 ust. 1 p.b. nie może być nadużywana. Przesłanki do wygaszenia pozwolenia na budowę muszą być traktowane ściśle, w przeciwnym razie zaprzeczałoby to woli ustawodawcy (państwa) w rozwijaniu budownictwa w interesie publicznym”.

W komentarzu do ustawy Prawo budowlane autorstwa D. Sypniewskiego (WKP 2022) wskazuje się: „Postępowanie w przedmiocie wygaśnięcia pozwolenia na budowę jest prowadzone przez organ administracji architektoniczno-budowlanej, który wydał pozwolenie na budowę i kończy się wydaniem decyzji administracyjnej. Stroną postępowania w sprawie wygaśnięcia pozwolenia na budowę co do zasady będzie wyłącznie inwestor, jednak w orzecznictwie podkreśla się, że przymiot strony w tym postępowaniu nie może być oceniany na podstawie art. 28 ust. 2, w związku z czym organ powinien oceniać legitymację innych podmiotów z perspektywy interesu prawnego”.

Jeśli więc minąłby okres 3 lat, możecie Państwo na podstawie ww. poglądu wnioskować o wszczęcie przez organ administracji postępowania w przedmiocie wygaśnięcia pozwolenia na budowę, wykazując swój interes prawny, tj. brak możliwości swobodnego dysponowania działką. Do tego czasu, tj. do upływu 3 lat, pozwolenie jest ważne.

Nieważność decyzji o pozwoleniu na budowę

Jedyny sposób, aby je wyeliminować z obrotu prawnego, to stwierdzenie nieważności decyzji o pozwoleniu na podstawie art. 156 Kodeksu postępowania administracyjnego: „Organ administracji publicznej stwierdza nieważność decyzji, która:

1) wydana została z naruszeniem przepisów o właściwości;

2) wydana została bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa;

3) dotyczy sprawy już poprzednio rozstrzygniętej inną decyzją ostateczną albo sprawy, którą załatwiono milcząco;

4) została skierowana do osoby niebędącej stroną w sprawie;

5) była niewykonalna w dniu jej wydania i jej niewykonalność ma charakter trwały;

6) w razie jej wykonania wywołałaby czyn zagrożony karą;

7) zawiera wadę powodującą jej nieważność z mocy prawa”.

Nie stwierdza się nieważności decyzji z przyczyn wymienionych wyżej, jeżeli od dnia jej doręczenia lub ogłoszenia upłynęło dziesięć lat, a także, gdy decyzja wywołała nieodwracalne skutki prawne.

Uzyskanie informacji o wydanym pozwoleniu na budowę

Względnie można podjąć próbę wznowienia postępowania w przedmiocie wydania pozwolenia na budowę na podstawie przesłanek z art. 145 Kodeksu postępowania administracyjnego, ale tutaj również nie widzę, aby jakakolwiek zaistniała. Być może więc – skoro pozwolenie jest z 2002 r. – organ już stwierdził nieważność, ale nie informował Państwa o tym, a jedynie inwestora, przyjmując, że Państwo nie są stroną. Jako właściciele winniście Państwo wówczas w oparciu o ww. komentarz Sypniewskiego wskazać, że macie interes prawny w uzyskaniu informacji, czy doszło do wygaśnięcia pozwolenia na budowę, bowiem jesteście Państwo współwłaścicielami wskazanej nieruchomości. Jeśli organ nie udzieli takich informacji, pozostaje próba wystąpienia o powyższe do nadzoru budowlanego. Ewentualnie mogą Państwo uzyskać informację o złożonych wnioskach o pozwolenia na budowę i ich statusach, korzystając z raportu o terenie OnGeo lub internetowej wyszukiwarki Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.