Indywidualne porady prawne
• Autor: Katarzyna Siwiec
Jestem właścicielem działki, która kiedyś była użytkowana jako rolna działka w gospodarstwie. Od ponad dwudziestu lat jest nie używana. Do wszystkich działek był dojazd drogą służebną. Teraz właściciel drogi i pierwszej działki chce wybudować obiekt i prosi o wykreślenie służebności dojazdu na czas budowy (żeby mieć odpowiedni teren czynny biologicznie). Obawiam się takiego ruchu – ze względu na legalność działań oraz niepewność powrotu później do służebności. Czy jest się czego obawiać?
Zgodnie z treścią art. 293 § 1 Kodeksu cywilnego służebność gruntowa wygasa wskutek niewykonywania przez lat dziesięć. Jeżeli nie korzysta Pani z drogi koniecznej od 10 lat właściciel nieruchomości, przez którą przebiega droga, ma prawo domagać się ustalenia, że ona wygasła, i następnie wykreślić ją z księgi.
Droga obrony przed wygaśnięciem służebności jest jednak nie dopuścić do 10 lat niekorzystania z drogi. Jeżeli naprawdę nie korzysta Pani od 20 lat, a właściciel nieruchomości to udowodni, czyli w praktyce potwierdzą to świadkowie, raczej powinna się Pani liczyć z takimi właśnie konsekwencjami. Drogi zabezpieczenia się przed wygaśnięciem służebności po 20 latach z niej niekorzystania żadnej nie ma. Na potwierdzenie powyższego cytuję stosowny wyrok Sądu Okręgowego w Nowym Sączu z dnia 18 czerwca 2019 r., sygn. akt III Ca 484/18:
„Stosownie do dyspozycji art. 293 § 1 k.c., służebność gruntowa wygasa wskutek niewykonywania przez lat dziesięć. Komentowany przepis reguluje skutek, jaki odniesie nie wykonywanie uprawnień wynikających ze służebności przez właściciela nieruchomości władnącej, przewidując, iż po upływie określonego w tym przepisie okresu czasu nastąpi jej wygaśnięcie. W przypadku służebności czynnej termin dziesięcioletni zaczyna biec od dnia, w którym uprawniony zaprzestał wykonywania służebności (np. prawa przechodu czy przejazdu przez nieruchomość obciążoną), a upływa w dniu, który datą odpowiada dniowi, w którym uprawniony zaprzestał wykonywania służebności. Wygaśnięcie służebności na skutek niewykonywania następuje ex lege, co oznacza, że ewentualne orzeczenie stwierdzające wygaśnięcie służebności ma charakter deklaratoryjny. W razie potrzeby stwierdzenie wygaśnięcia służebności następuje w wyroku ustalającym wydanym na podstawie art. 189 k.p.c., który stanowi, iż powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny”.
Jeżeli do takiego postępowania sądowego dojdzie i służebność zostanie wykreślona, będzie Pani mogła w przyszłości starać się o ustanowienie służebności na nowo w postępowaniu sądowym lub aktem notarialnym, ale wówczas właściciel tej nieruchomości będzie się musiał na to zgodzić. Jeżeli się nie zgodzi, pozostanie droga sądowa.
Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼
Indywidualne porady prawne
O autorze: Katarzyna Siwiec
Radca prawny, absolwentka wydziału prawa Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Od 17 lat pracująca w zawodzie prawnika i udzielająca porad prawnych, od 2010 roku prowadzi własną kancelarię. Specjalizuje się w obsłudze prawnej zarówno przedsiębiorców z różnych branż, jak i osób fizycznych.
Zapytaj prawnika