• Autor: Kinga Karaś
Przez moją działkę przebiega kanalizacja burzowa. Urząd gminy planuje zrobić przekop na mojej działce w celu podłączenia instalacji z remontowanego aktualnie budynku, który wcześniej nie był do niej podłączony. Czy mam obowiązek wpuścić firmę na teren mojej działki dla zrobienia przekopu długości ok. 8 m?
W przedstawionym stanie fatycznym mamy do czynienia z rozbudową kanalizacji burzowej.
W pierwszej kolejności powinien Pan zweryfikować księgę wieczystą swojej nieruchomości i sprawdzić, czy nie ustanowiono na niej tzw. służebności przesyłu. Tego typu służebność można ustanowić albo w drodze umowy (w formie aktu notarialnego) zawartej pomiędzy właścicielem nieruchomości a przedsiębiorcą przesyłowym (tutaj prawdopodobnie gminą), albo też na drodze sądowej. Z tytułu ustanowienia takiej służebności może Pan żądać stosownego wynagrodzenia. Nadmienię, iż brak jest jakiegoś uniwersalnego cennika wysokości takiej nieruchomości. Wysokość albo jednorazowej opłaty albo opłat rocznych może zostać ustalona przez strony z uwzględnieniem zasady tzw. swobody umów. Jeżeli będzie to kwestią sporną, ewentualną „racjonalną” stawkę z tego tyłu wskaże biegły sądowy. Jeżeli jednak nie ustanowiono takiej służebności, to może Pan odmówić wpuszczenia ekipy na Pana nieruchomość. Wówczas inwestor (gmina) będzie zmuszona albo zawrzeć z Panem stosowną umowę, albo wystąpić na drogę sądową. Zgodnie z art. 285 Kodeksu cywilnego:
„§ 1. Nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości (nieruchomości władnącej) prawem, którego treść polega bądź na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, bądź na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań, bądź też na tym, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień, które mu względem nieruchomości władnącej przysługują na podstawie przepisów o treści i wykonywaniu własności (służebność gruntowa).
§ 2. Służebność gruntowa może mieć jedynie na celu zwiększenie użyteczności nieruchomości władnącej lub jej oznaczonej części”.
Stosownie do art. 3051 „nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1, prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń (służebność przesyłu)”.
Wynagrodzenie za ustanowienie służebności przesyłu jest ustalane w związku z ustanowieniem na podstawie postanowienia sądu służebności przesyłu jako tytułu prawnego do korzystania przez przedsiębiorcę przesyłowego z cudzej nieruchomości, w zakresie niezbędnym do eksploatowania urządzeń i wykonywania innych czynności. Ustawa nie wskazuje kryteriów ustalania wysokości tego wynagrodzenia, które jest, co należy podkreślić, wynagrodzeniem za obciążenie nieruchomości ograniczonym prawem rzeczowym. Oznacza to, że wynagrodzenie powinno być ustalane każdorazowo indywidualnie i dostosowane do okoliczności, w tym zakresu, charakteru i trwałości obciążenia, jego uciążliwości, wpływu na ograniczenie korzystania z nieruchomości przez właściciela, a także zmniejszenia jej wartości. Uwzględnić należy, czy urządzenia przesyłowe służą także zaspokojeniu potrzeb właściciela nieruchomości obciążonej (por. postanowienie Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 5 grudnia 2019 r., sygn. akt III CZP 20/19).
Podsumowując, bez ustanowionej służebności przesytu gmina nie ma prawa do wejścia do Pana nieruchomości celem przebudowy instalacji kanalizacji burzowej. Natomiast ma ona prawo do domagania się ustanowienie takiej służebności i wówczas po jej ustanowieniu będzie Pan zobowiązany do realizowania jej treści.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Kinga Karaś
Adwokat świadczący usługi prawne zarówno na rzecz osób fizycznych jak i przedsiębiorców. Doktorantka na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Autorka lub współautorka wielu artykułów naukowych i monografii. Absolwentka prawa na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz programu Master 2 Uniwersytetu w Orleanie. Ukończyła Szkołę Prawa Francuskiego, Szkołę Prawa Kontynentalnego w Paryżu. Specjalizuje się w prawie administracyjnym oraz prawie cywilnym a w szczególności w szeroko pojętym prawie nieruchomości (Wspólnoty Mieszkaniowe, Spółdzielnie, umowy deweloperskie, umowy o roboty budowlane itp.).
Zapytaj prawnika