Odpowiedzialność z tytułu samowoli budowlanej

Samowola budowlana nie podlegająca przedawnieniu

Samowolą budowlaną określa się wszelkie naruszenia prawa budowlanego, jakie mogą mieć miejsce na etapie projektowania, budowy, utrzymania i rozbiórki obiektów budowlanych.

Samowola budowlana nie podlega przedawnieniu, co oznacza, że odpowiedzialność właściciela budynku z tytułu samowoli budowlanej nie wygasa na skutek upływu czasu. Obowiązek legalizacji ciąży zawsze na aktualnym właścicielu nieruchomości, nawet wtedy gdy nie był on sprawcą samowoli.

Tym samym odpowiedzialność z tytułu samowoli budowlanej poniosą wszyscy aktualni właściciele budynku w chwili wykrycia przez organ nadzoru budowlanego samowoli.

Odpowiedzialność karna dotycząca samowoli budowlanej

Z tytułu samowoli budowlanej grozi obowiązek rozbiórki oraz odpowiedzialność karna. Samowola budowlana jest przestępstwem, za które grozi kara grzywny, ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do lat 2 (art. 90 ustawy prawo budowlane).

W przypadku stwierdzenia przez organ samowoli budowlanej w celu niedopuszczenia do rozbiórki i kontynuowania robót, będzie musiała Pani podjąć próbę zalegalizowania przedmiotowych robót.

Rozumiem, że na dzień dzisiejszy roboty nie zostały jeszcze ukończone. Jeśli organ ustali, że roboty są prowadzone bez wymaganego pozwolenia na budowę to: albo wyda decyzję nakazującą rozbiórkę albo wstrzyma postanowieniem dalsze prowadzenie robót. Postanowienie o wstrzymaniu robót zostanie wydane pod warunkiem, że budowa jest po pierwsze, zgodna z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, a w szczególności: ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego i innymi aktami prawa miejscowego albo ustaleniami decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, w przypadku braku obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego; po drugie, nie narusza przepisów, w tym techniczno-budowlanych, w zakresie uniemożliwiającym doprowadzenie obiektu budowlanego lub jego części do stanu zgodnego z prawem.

Możliwości legalizacji obiektu budowlanego

Wydanie postanowienia o wstrzymaniu robót jednoznaczne jest z wszczęciem procedury legalizacyjnej. Organ nadzoru budowlanego w każdym wypadku ma obowiązek rozważyć przed podjęciem decyzji o nakazie rozbiórki, czy jest możliwa legalizacja w świetle obowiązujących przepisów prawa budowlanego (wyrok NSA z 19 stycznia 2012 r., sygn. akt II OSK 2082/2010 oraz wyrok NSA z 13 lipca 2012 r., sygn. akt II OSK 722/2011). W obecnym stanie prawnym nakaz rozbiórki obiektu budowlanego może być więc orzeczony dopiero wtedy, gdy okaże się, że nie ma prawnych możliwości jego legalizacji. Oczywiście zawsze może Pani złożyć oświadczenie na piśmie, że nie chce lub nie żąda legalizacji samowoli.

W postanowieniu o wstrzymaniu robót ustala się wymagania dotyczące niezbędnych zabezpieczeń budowy oraz nakłada obowiązek przedstawienia, w wyznaczonym terminie:

1) zaświadczenia wójta, burmistrza albo prezydenta miasta o zgodności budowy z ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, w przypadku braku obowiązującego planu zagospodarowania przestrzennego;

2) innych dokumentów.

W przypadku niespełnienia w wyznaczonym terminie ww. obowiązków organ wyda decyzję o rozbiórce.

Niestety legalizacja samowoli budowlanej wiąże się co do zasady z koniecznością uiszczenia opłaty legalizacyjnej, którą ustali organ. W przypadku nieuiszczenia opłaty organ wyda decyzję o rozbiórce.

Możliwość odroczenia terminu zapłaty opłaty legalizacyjnej

Niemniej w aktualnym stanie prawnym, tj. od 28.06.2015 r. może Pani ubiegać się o odroczenie terminu zapłaty opłaty legalizacyjnej lub rozłożenie jej na raty a nawet o jej umorzenie. W tym celu należy złożyć stosowny wniosek i należycie uzasadnić go swoim ważnym interesem, który przemawia za umorzeniem opłaty, odroczeniem terminu jej płatności lub rozłożeniem na raty. Warto też załączyć stosowne dokumenty potwierdzające Pani interes. Tym samym we wniosku o umorzenie opłaty legalizacyjnej może Pani powołać się na swoją ciężką sytuację rodzinną i finansową oraz załączyć stosowne dowody potwierdzające podniesione przez Panią fakty, w szczególności oświadczenie o stanie finansowym i majątkowym Pani i osób prowadzących wspólnie z Panią gospodarstwo domowe, oświadczenie o liczbie i pokrewieństwie osób pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym, oświadczenie o stanie zadłużenia, dokumenty potwierdzające źródła i wysokość osiąganych przez wnioskodawcę oraz osoby pozostające we wspólnym gospodarstwie domowym dochodów.

Wniosek o umorzenie opłaty legalizacyjnej, czy też odroczenie terminu jej płatności bądź rozłożenie na raty należy złożyć do wojewody.

Przed złożeniem wniosku o umorzenie opłaty legalizacyjnej warto dowiedzieć się jakich jeszcze dokumentów czy oświadczeń wymaga właściwy w Pani sytuacji wojewoda.

O złożonym wniosku o umorzenie opłaty legalizacyjnej należy zawiadomić organ nadzoru budowlanego.

Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej  ▼▼▼