Na czym polega ochrona historycznego otoczenia nieruchomości?

Zgodnie z art. 18 i 19 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami ochronę zabytków i opiekę nad zabytkami uwzględnia się m.in. przy sporządzaniu studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, a w szczególności:

1. uwzględnia się ustalenia krajowego programu ochrony zabytków i opieki nad zabytkami,

2. określa się rozwiązania niezbędne do zapobiegania zagrożeniom dla zabytków, zapewnienia im ochrony przy realizacji inwestycji oraz przywracania zabytków do jak najlepszego stanu,

 . ustala się przeznaczenie i zasady zagospodarowania terenu uwzględniające opiekę nad zabytkami,

4. uwzględnia się ochronę:

• zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru i ich otoczenia,
• innych zabytków nieruchomych, znajdujących się w gminnej ewidencji zabytków,
• parków kulturowych,

5. uwzględnia się ustalenia gminnego programu opieki nad zabytkami,

6. w zależności od potrzeb, ustala się strefy ochrony konserwatorskiej obejmujące obszary, na których obowiązują określone ustaleniami planu ograniczenia, zakazy i nakazy, mające na celu ochronę znajdujących się na tym obszarze zabytków.

Kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej na terenie gminy należy do jej zadań własnych (art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym). Realizacji tego zadania służą studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy i miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego gminy. W myśl tej ustawy, w planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym uwzględnia się między innymi „wymagania ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków”, a opracowywanie projektów (….) studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego jest projektowaniem zagospodarowania przestrzennego, w rozumieniu art. 2 ust. 3 oraz art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów. Przepis ten, określając sposób wykonywania zawodu planisty, stwierdza, że „projektowanie zagospodarowania przestrzeni” (…) powinno odbywać się „zgodnie z wymaganiami ładu przestrzennego, ochrony wartości architektonicznych i krajobrazowych, wymaganiami ochrony środowiska, racjonalności struktur przestrzennych i sieci infrastruktury oraz edukacji w tym zakresie”.

Otoczenie budynku – teren wokół lub przy zabytku wyznaczony w decyzji o wpisie tego terenu do rejestru zabytków w celu ochrony wartości widokowych zabytku oraz jego ochrony przed szkodliwym oddziaływaniem czynników zewnętrznych (pkt 15).

Ochrona polega tutaj na zachowaniu historycznej panoramy lub ekspozycji zabytku (obiektu) i odpowiedniego zagospodarowania otoczenia i sąsiedztwa zabytku, tak aby nie usunąć drzew ani krzewów, które mają w tym wypadku historyczne znaczenie, które są związane z historią budynku czy nieruchomości, a jeśli chodzi o nowe inwestycje – jak garaż, to nie jest wykluczone, iż zostanie wydane pozwolenie na takową budowę, o ile plan zagospodarowania nie wyklucza nowych inwestycji na takim terenie. Ważne, aby nie spowodować zdominowania przez nią historycznego otoczenia i samego budynku.

Jeśli chodzi o krzewy czy drzewa – to wycięcie drzew wymaga uzyskania stosownego pozwolenia, krzewów nie – ale jeśli chodzi o wyżej wymienioną ustawę, ochronie podlegają tylko te istotne dla budynku – nazwę to „historyczne drzewa i krzewy”, a nie dzikusy, które tam świeżo wyrosły. To nie rezerwat czy Park Narodowy, aby nie można było tam nic robić.

Elementem ochrony ustawy jest ochrona wartości widokowych budynków objętych ochroną zabytkową. Innymi słowy decyzje co do możliwości zbudowania garażu w tym zakresie muszą uwzględniać m.in. konieczność ochrony zabytków przed zagrożeniami w postaci narażenia zabytku na utratę wartości zabytkowej (np. poprzez zasłonięcie zabytku czy budowę garażu w takim kształcie, formie czy z materiałów, które zburzą walory budynku objętego ochroną.

Warto przeczytać: Jak sprawdzić czy budynek jest wpisany do gminnej ewidencji zabytków?

Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej  ▼▼▼